De vraag

In dit onderzoek hebben we gekeken of een klinische vragenlijst vroege veranderingen in sociale vaardigheden kan opsporen bij mensen met genetische frontotemporale dementie (FTD). De kernvraag van ons onderzoek was: Is de Nederlandse vragenlijst SNQ-NL geschikt om vroege veranderingen in de kennis van sociale normen te detecteren bij mensen in een vroeg stadium van genetische FTD?

Wat hebben we gedaan 🔬

In Rotterdam doen wij onderzoek naar genetische FTD. Wij zien patiënten met genetische FTD, maar ook familieleden die de aanleg voor FTD hebben overgeërfd die daardoor in de toekomst FTD kunnen krijgen.  

We hebben de vragenlijst afgenomen in 34 patiënten met FTD. Ook hebben we de vragenlijst afgenomen bij 76 mensen die de aanleg hebben die nog geen klachten hebben, en 20 mensen die de aanleg hebben die al milde klachten ervaren. Als laatste hebben we de vragenlijst afgenomen in 56 gezonde mensen zonder de aanleg voor FTD. Deze 4 groepen hebben we met elkaar vergeleken. Daarnaast hebben we onderzocht of de resultaten van de vragenlijst samenhingen met andere geheugen- en taaltesten en met het volume van de hersenen, om zo een completer beeld te krijgen.

De belangrijkste bevindingen 💡

Onze belangrijkste ontdekking is dat de SNQ-NL een duidelijk verschil kan aantonen in de kennis van sociale normen tussen gezonde mensen en patiënten met FTD. FTD-patiënten scoorden significant lager op de vragenlijst en maakten opvallend veel fouten door te streng te zijn in hun oordeel over sociale situaties. De scores op de SNQ-NL hingen bovendien nauw samen met hoe goed mensen waren in plannen en organiseren en met hun vermogen om emoties op gezichten te lezen. Een lagere score was ook gerelateerd aan minder volume in gebieden in de voor- en zijkant van de hersenen, de gebieden die verantwoordelijk zijn voor sociaal gedrag.

Wat betekent dit? 🌍

De SNQ-NL kan een waardevol hulpmiddel zijn voor neuropsychologen om problemen met sociale vaardigheden te herkennen bij FTD-patiënten, wat helpt bij het stellen van een juiste diagnose. Het onderzoek laat ook zien dat de vragenlijst nog geen onderscheid kan maken tussen gezonde mensen en mensen met een genetische aanleg die nog geen klachten hebben, wat aangeeft dat de vragenlijst wellicht niet gevoelig genoeg is om deze groepen te onderscheiden. Dit zullen we in de toekomst moeten onderzoeken met grotere groepen en over een langere tijdsperiode.

Link naar het originele artikel (Engelstalig): Impairments in knowledge of social norms in presymptomatic, prodromal, and symptomatic frontotemporal dementia. - Abstract - Europe PMC